(Ομιλία στους μαθητές τη Δευτέρα, 21-10-2013)
Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον 19ο αι. ενθάρρυνε τους υπόδουλους βαλκανικούς λαούς να εξεγερθούν, διεκδικώντας την ελευθερία τους. Πρώτοι οι Έλληνες δημιούργησαν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Στη συνέχεια κι άλλοι βαλκανικοί λαοί κατάφεραν να κερδίσουν την αυτονομία τους ή την ανεξαρτησία τους. Ωστόσο, οι Τούρκοι εξακολουθούν να κατέχουν πολλά εδάφη της Βαλκανικής Χερσονήσου.
Μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο και με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, προβλεπόταν η αυτονομία Βουλγάρικου κράτους που θα περιελάμβανε και τη Μακεδονία, σε βάρος των Ελληνικών διεκδικήσεων. Η Συνθήκη του Βερολίνου όμως τον ίδιο χρόνο, αφαιρεί από τα εδάφη της Βουλγαρίας τη Μακεδονία, στην οποία η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Η αναμέτρηση μεταξύ των Ελλήνων και των Βουλγάρων, που διεκδικούσαν την περιοχή, είχε ενταθεί μετά το Συνέδριο του Βερολίνου, που διατήρησε την περιοχή υπό τουρκική κατοχή.
Γύρω κυρίως από τα σχολεία και τις εκκλησίες των μακεδονικών χωριών δόθηκε ένας σκληρός αγώνας ανάμεσα στις δύο χώρες για επικράτηση. Οι Βούλγαροι άρχισαν να στέλνουν αντάρτες (κομιτατζήδες), που πίεζαν τους κατοίκους να δηλώσουν ότι ανήκαν στην ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία (Εξαρχία).
Η βουλγαρική δραστηριότητα οδήγησε την Ελλάδα σε ενεργητικότερη ανάμιξη στις μακεδονικές υποθέσεις. Αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, όπως ο Παύλος Μελάς, ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης και ο Αγαπηνός Τέλλος (Άγρας) καθώς και οπλαρχηγοί από πολλές άλλες περιοχές, όπως ο Γεώργιος Τσόντος από την Κρήτη, ο Παναγιώτης Παπατζανετέας από τη Μάνη και άλλοι έφτασαν στη μακεδονική γη και από κοινού με ντόπιους Έλληνες, σχημάτισαν αντάρτικες ομάδες.
Τη δράση των αντάρτικων αυτών ομάδων συντόνιζαν Έλληνες διπλωμάτες που υπηρετούσαν στη Μακεδονία, όπως ο Πρόξενος στη Θεσσαλονίκη Λάμπρος Κορομηλάς και ο υποπρόξενος στο Μοναστήρι Ίων Δραγούμης, αλλά και δυναμικοί ιεράρχες, σαν τον Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη.
Ο θάνατος του νεαρού αξιωματικού Παύλου Μελά σε σύγκρουση με τους Τούρκους, στη Σιάτιστα στις 13 Οκτωβρίου του 1904, κινητοποίησε τους Έλληνες κι έκανε την ελληνική Κυβέρνηση να διεκδικήσει δυναμικότερα τη Μακεδονία, εγκαταλείποντας τους δισταγμούς της.
Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια η ελληνική αντεπίθεση στη Μακεδονία ανέκοψε τη βουλγαρική διείσδυση. Η ένοπλη φάση του Μακεδονικού αγώνα διακόπηκε το 1908. Τη χρονιά αυτή πολλοί φιλελεύθεροι Τούρκοι, οι Νεότουρκοι, επαναστάτησαν αντιδρώντας στην απολυταρχική διοίκηση του Σουλτάνου και στις συνεχείς επεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πεπεισμένοι από τις διακηρύξεις των Νεότουρκων για παραχώρηση δικαιωμάτων, Έλληνες και Βούλγαροι αντάρτες κατέθεσαν τα όπλα. Ο αγώνας για τη διεκδίκηση της Μακεδονίας θα συνεχιζόταν κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Η δασκάλα της Στ΄ τάξης
Αλεξανδράκη Χρυσούλα
Τελευταία Ενημέρωση (Δευτέρα, 11 Νοέμβριος 2013 17:28)